Ik volg het symposium van mijn beroepsvereniging vanuit huis. Dit is de eerste keer dat ik hartgrondig baal van het digitaal werken. Geen informele praatjes tijdens ontbijt, koffie en de feestavond. Alles op afstand. Ik vind het beroerd. Zeker nu.

Het zal de meeste van mijn vakgenoten niet zijn ontgaan dat Zembla op 8 april een uitzending had die in het teken stond van onze core-business: blootstellingen die leiden tot beroepsziekten.
Ik heb meegewerkt aan het programma, wat bestond uit het bestuderen van documenten, toelichten van wetgeving, stellen van vragen, doorrekenen van rapporten en uiteindelijk schoorvoetend voor de camera vertellen over mijn bevindingen. Schoorvoetend, omdat deelname aan dit soort programma’s niet door alle collega arbeidshygiënisten wordt aangemoedigd, maar ook omdat beeld echt heel anders is dan het papier waar ik gewend aan ben.

Respect

Ik had bij de koffieautomaat graag aan mijn vakgenoten verteld dat mijn ervaringen met de medewerkers van Zembla ronduit positief zijn. Hun uitzoekwerk was grondig, de kritische vragen raak en terecht, hun houding richting mij respectvol, geduldig en vriendelijk, afspraken werden nagekomen en, het belangrijkste, ik ben neergezet en geciteerd zoals ik ben en zoals ik het bedoeld had.

Einstein

Na de uitzending barstte mijn mailbox uit zijn voegen. Dit gold ook voor mijn hoofd. Er was te weinig ruimte voor alle indrukken, gedachten en observaties. Er zijn twee dingen die ik graag had willen herkauwen met collega’s. Beide vallen ze onder de wijsheid van Einstein: Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Het gaat ten eerste om het Zembla-effect en ten tweede om de diepe bureaula.

Het Zembla-effect

Een collega ondernemer met een nagelsalon appte mij na de uitzending: ‘Ik dacht opeens, zijn die acrylaten waarmee ik werk nou gevaarlijk?’ Dat is dus het Zembla-effect. Mensen gaan nadenken. Hoe zit dat bij mij? Waar werk ik mee?
Wat ons arboprofessionals met onze bloedserieuze rapporten en voorlichtingen in al die jaren amper is gelukt, lukt Zembla in 40 minuten. Beroepsziekten zijn niet langer een ver van mijn bed-gebeuren dat alleen anderen overkomt.

De diepe bureaula

Dan de diepe bureaula. Ik las voor Zembla een grote stapel rapporten, verslagen en mails. Keer op keer hebben arboprofessionals zoals jij en ik geroepen dat de situatie gewijzigd moest worden en er gebeurde niets. De spoorbranche is hierin niet uniek. Denk even aan het bedrijf in Emmen waar externe bureaus het ene meetrapport na het andere produceerden, maar waar medewerkers evengoed blootgesteld bleven aan het kankerverwekkende formaldehyde.
En in mijn eigen praktijk zie ik het ook. Soms krijg ik na veel gezeur de rapporten van voorgangers. Niet zelden zeggen die hetzelfde als ikzelf en neem ik dat op in mijn rapport. Dan dring ik aan op actie, ga in discussie met de directie, maar moet ik uiteindelijk toch wegwandelen. Ik kan dan alleen maar hopen op een OR met tanden of op een onverwacht iSZW bezoek.

De eed van de arboprofessional

Vier jaar geleden discussieerden we hierover met vakgenoten: Wat doe je als er sprake is van een diepe bureaula? Wanneer ga je om je klant heen naar iSZW of naar de media? Wanneer durf je het Non Disclosure Agreement en de beroepscode van de arbeidshygiënist te negeren? Eigenlijk zou onze beroepscode uitgebreid moeten worden. Vergelijkbaar met de medici: je hebt je beroepsgeheim, maar dat mag je doorbreken als er sprake is van levensgevaar.

Mijnblootstelling.nl

Ook als de beroepscode wordt aangepast, blijft het schenden van het vertrouwen van een klant een heftige stap. Zou het anders kunnen? Eerder pleitte ik al voor mijnblootstelling.nl. Een database met blootstellingsgegevens.
Als wij nou verplicht zouden zijn om elk uitgevoerd blootstellingsonderzoek in te voeren in een database, net zoals je jaarrekeningen deponeert bij de Kamer van Koophandel? Zou dat helpen? Met automatische alerts als het plan van aanpak niet wordt gemaakt, of controlemetingen uitblijven. Zou die bureaula dan minder diep worden? Zouden we dan die eeuwige herhaling van onderzoeken kunnen voorkomen en dichter uitkomen bij ons doel? Zouden dan de cijfers van beroepsziekten over 10, 20, 40 jaar daadwerkelijk lager zijn?

Eén doel

Zolang deze registratiemogelijkheid er niet is, en de diepe bureaulades blijven bestaan, werk ik met liefde mee met de Zembla’s van deze wereld. Zeker omdat ik in dit geval de beroepscode niet schaadde. Natuurlijk werk ik mee. Onze gedegen rapporten, de vasthoudende KAM-managers, de oplettende OR, de priemende ogen van iSZW, de hardroepende vakbonden, de analyserende wetenschap en de kamervragen-veroorzakende Zembla-uitzendingen hebben namelijk allemaal hetzelfde doel: Veilige en gezonde omstandigheden voor alle werkenden. Natuurlijk hebben we een andere stem, maar juist als iedereen in zijn eigen toon zingt, slaan we het juiste akkoord aan.

Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg.

Dit alles had ik op het symposium willen bespreken. Ik zou zeggen, pak een kop koffie en laat digitaal weten wat jouw gedachten hierover zijn. Wat gaan we hieraan doen? Hoe voorkomen we herhalingen van zetten? Hoe bereiken we degenen om wie het allemaal draait?

Van mij richting Zembla: Dank jullie wel. Ik vond het prachtig om in de keuken te kijken en ben blij dat er iets in beweging is gezet. Voor nu en nog eens.

Bron foto: BNN VARA – Zembla

Blader door de blogs: