Laatst stond ik op straat terwijl de buurman in zijn oldtimer langsreed. Wat een stank! Vroeger moet het niet te harden zijn geweest. Hoe zou het toen geroken hebben?

In die tijd stonken alle motoren. Tegenwoordig komt er net iets meer troep uit dieselmotoren. Uitlaatgassen van deze dieselmotoren bestaan uit allerlei stoffen. Gasvormige componenten, zoals stikstofoxiden, koolmonoxide, kooldioxide. Maar ook fijne stofdeeltjes zoals roet en zware metalen. Dat uitlaatmixje geeft stank, maar is ook slecht voor milieu en mens. Inademen van uitlaatgassen kan leiden tot hoofdpijn, geïrriteerde ogen, longklachten en op de lange duur zelfs tot kanker. Jaarlijks overlijden er in Europa ongeveer 4200 mensen aan kanker door dieseluitstoot.

Euro en Stage

Reden genoeg om motoren steeds schoner te maken en daar is in de loop der jaren hard aan gewerkt. De emissie-eisen zijn steeds strenger geworden: motoren stoten steeds minder gassen en deeltjes uit. Dat gaat zo geleidelijk, dat je het niet direct door hebt. Tot er zo’n oldtimer langsrijdt dan.

De motoren van voertuigen die op de weg rijden (on-road) moeten voldoen aan de Euro normen. De jongste (vracht)auto’s en busjes hebben Euro 6 motoren. En voertuigen die off-road/non-road rijden (shovels en kranen bijvoorbeeld) hebben motoren met Stage normen.

In het begin ging de uitstoot van stofdeeltjes flink naar beneden, maar later dook ook de gasuitstoot omlaag. Inmiddels zijn de uitstootnormen ongeveer 32 keer zo streng geworden als 30 jaar terug. Bij de moderne motoren komt er nog maar weinig vrij. En daar zijn we ongemerkt aan gewend. Als er een oude auto langskomt, dan halen we daar onze neus voor op.

Schoon genoeg

Je zou zeggen dat we er nu dan wel klaar mee zijn. Is het nog niet schoon genoeg?
Helaas niet. Materieel gaat vaak vele jaren lang mee, dus de oude motoren blijven lang op wegen en bouwprojecten rondblazen, maar ook op bouwprojecten waar traditioneel veel dieselaangedreven materieel wordt ingezet. Aanvullende maatregelen zijn daarom hard nodig. Elektrische voertuigen en materieel, roetfilters en katalysatoren, afzuigpunten op uitlaten (in de werkplaats) en geforceerde ventilatie in tunnels. Mijn favoriete maatregel bij wegwerkzaamheden is nog altijd de wegafsluiting. Geen uitlaatgassen meer van voorbij zoevend verkeer. En je hebt direct veel minder aanrijdgevaar.

En jij?

Dit soort maatregelen worden door de werkgever en de opdrachtgever genomen. Daar heb je zelf weinig invloed op. Maar wat kun je zelf?

• Het nieuwe rijden bespaart niet alleen geld, maar ook longen. Het gaat bijvoorbeeld om:
  • Snel doorschakelen.
  • Rustig rijden.
  • Laag toerental.
  • Motor uit bij kortere stops.
  • Cruise-control gebruiken.
  • Bandenspanning op peil houden.
• Opsteekfilters consequent en goed gebruiken.
• Afzuiging en ventilatie toepassen als het aanwezig is.
• Aggregaten ver weg plaatsen van de werkplek, gunstig ten opzichte van de wind.
• Motoren uitzetten als die niet gebruikt worden.
• Alleen in de buurt van dieselmotoren zijn, als je er ook echt werk te doen hebt. Kun je het werk op een ander moment doen?

Oldtimer

Genoeg te doen om blootstelling te verminderen. Hopelijk leidt dit uiteindelijk tot een forse vermindering van het aantal zieken door uitlaatgassen. Blijft de cruciale vraag: wat doen we nu met die oldtimer? Ik heb geen verstand van oude auto’s, maar misschien kunnen we de oldtimer schoner sleutelen. Katalysator erin, filter erop en het zou natuurlijk helemaal mooi zijn als we de motor konden vervangen door een accu. Of parkeren we de oldtimer in de garage en pakken we toch de fiets?

Meer weten

Hoe werk je veilig met dieselmotoremissie (DME)? (volandis.nl)

Factsheet: Dieselmotoremissie | Publicatie | Arboportaal

Photocredit: Jörg Buntrock | Unsplash

Blader door de blogs: