Politicus na politicus viel het afgelopen jaar uit. ‘Den Haag is een burn-outfabriek geworden,’ zei voormalig kamerlid Zihni Özdil. Volgens mij is dat niet zo. Politici komen met naam en toenaam in de media als ze overspannen raken. Zij zijn zichtbaar. Maar daarmee is Den Haag niet de burn-outfabriek, het is het zichtbare deel van de fabriek. De zwarte rook die uit de schoorsteen walmt.

Burn-out en andere werkgerelateerde psychische aandoeningen staan met stip op nummer een in het Nederlandse lijstje van beroepsziekten. Volgens TNO heeft ruim een miljoen mensen hier jaarlijks mee te maken. Die personen zitten netjes achter de muren van de burn-outfabriek. We zien hun contouren terug in getallen, maar niet in de krant. Hoe kan het dat steeds meer mensen stress op het werk ervaren?

Appeltjes happen

Natuurlijk spelen privé omstandigheden een rol en zijn persoonskenmerken van belang. Die bepalen mede of iemand appeltjes-happend doorfietst of de bezemwagen moet opzoeken. Maar het grote probleem zit in ons systeem; we proberen de Tour de France uit te rijden op een fiets met houten banden en drie versnellingen.

Met een barrel de berg op

Waarom kopen we geen fatsoenlijke fiets? Dat is een goede vraag. We hadden namelijk ooit een best wel prima tweewieler die redelijk mee kon, maar sinds ‘Meer met minder’ een slogan is die verkiezingen won, is die fiets langzaam maar zeker afgetakeld. Nu ploegen we op een barrel de berg op en zijn verbaasd als dat niet gaat.

‘Meer doen met minder geld is quatsch gebleken’

Sheila Sitalsing beschreef één van de effecten in haar column van 29 mei 2021. Gemeenten kregen onder de noemer ‘Meer met minder’ taken die voorheen door het rijk werden gedaan en ontvingen daarvoor minder geld. Dat resulteerde in het schrappen van ‘overbodige’ voorzieningen, zoals bibliotheken en zwembaden, maar desondanks bleef het onmogelijk om de toegeworpen taken fatsoenlijk uit te voeren.
Meer met minder dook ook op in de zorg: ‘Laten we nou zuinig doen met het aantal IC’s.’ Tja, wat dat deed met medewerkers weten we inmiddels. We kunnen niet hard genoeg applaudisseren.

Vijfje

Voor de werknemers in deze twee voorbeelden is ‘Meer met minder’ funest. Zij werken zich een slag in de rondte en kunnen hooguit een magere vijf leveren. Die ontevredenheid met het werk is één van de grote oorzaken van uitval. Met de meer met mindermentaliteit in gedachten, is het niet verrassend welke sectoren de podiumplekken van het burn-outkampioenschap innemen. De gezondheidszorg, het onderwijs en het openbaar bestuur zijn de winnaars als het gaat om werkgerelateerde psychische klachten.

Mijn grootvaders fiets

Kennen jullie het volgende liedje nog?
Mijn grootvaders fiets was een deftige fiets zonder bel, zonder rem, zonder stuur. Hij piepte en kraakte het was geen gehoor, maar mijn grootvader fietste maar door.
De huidige situatie heeft eng veel overeenkomsten met dit kinderliedje. Voor diegene die niet weten hoe het eindigde nog even de laatste zin: ‘Maar opeens, toen, knalde zijn band en mijn grootvader viel in het zand.’

Opa viel in het zand. Met fiets en al. Want als mensen vallen, valt het systeem. Tijd om ‘Meer met minder’ voorgoed achter ons te laten en echt, maar nu dan ook echt, te kiezen voor de menselijke maat.

Media:

Minister Bas van ’t Wout is niet de enige politicus aan het Binnenhof die overspannen thuis zit. AD, 24-05-2021

Sheila Sitalsing, ‘Meer doen met minder geld’ is quatsch gebleken, ontsproten aan het koortsige brein van mannen met spreadsheets. 29-05-201

Meer weten:

Factsheet-Week-van-de-werkstress-2020.pdf (tno.nl)

180TNO_Arbobalans2020_A2-Beroepsziekte.pdf

Photocredit: NII on Unsplash

Blader door de blogs: