Op 5 oktober 2017 ontdekte een oplettende straler witte asbest tussen het straalgrit. Werkzaamheden werden per direct gestaakt. Alle werkgebieden werden afgezet met zwart-geel lint en stralend Nederland lag stil. Hoe staat het er nu mee?

Aan het werk

Om maar meteen met het goede nieuws te beginnen: we stralen weer. TNO heeft uitgezocht waar het asbest vandaan kwam, hoeveel er in het grit zat en hoe de puinhopen veilig opgeruimd kunnen worden. We kunnen aan het werk.

Wat weten we?

Eén van de leveranciers van Eurogrit heeft vanaf 2015 een grondstof geleverd die vervuild was met asbest. Gelukkig worden alle grondstoffen bij elkaar gegooid, vermalen en gehusseld. De uiteindelijke concentratie chrysotiel (witte asbest) in het straalgrit was daardoor laag en homogeen verdeeld. Voor de liefhebbers van cijfers: 5 tot 10 mg chrysotiel per kilogram droge straalgrit.

Gezien de vorm van de asbestvezels vermoedt TNO dat het chrysotiel afkomstig was van asbesthoudend isolatiemateriaal en/of textiel. Mogelijk heeft de besmetting plaatsgevonden tijdens opslag, overslag of transport.

Opruimen die zut

Met oude voorraad straalgrit heeft TNO testen gedaan om te kijken hoe we de gritresten veilig kunnen opruimen. Conclusie: door- en doornat maken en opzuigen. In de praktijk blijken er nog wat haken en ogen te zijn, maar bedrijven weten wat ze te doen staat.

En de medewerker?

We kunnen weer werken, dus de ergste druk is eraf. Gelukkig hebben we onze pitbull iSZW (arbeidsinspectie) en worden de mogelijk blootgestelde werknemers niet vergeten. TNO onderzoekt gewoon nog even verder: Hoe hoog was de blootstelling van alle betrokken werknemers?

Geen eenvoudige vraag als je weet in wat voor verschillende omstandigheden het straalgrit is toegepast. Op productieplatformen, op bruggen, op torens, op chemische fabrieken, in ijzergieterijen, in raffinaderijen. In de openlucht, in besloten ruimten, op afgedekte steigers, op open zee, noem maar op. Er zijn talloze variabelen. En er zijn geen modellen waarmee vezelblootstelling geschat kan worden. Maar daar komt TNO wel uit. Wordt vervolgd.

Toga’s

Terwijl de collega’s van TNO onderzochten hoe het grit opgeruimd kon worden, lag de productie rondom de hopen straalgrit stil. Zo’n onderzoek kost tijd en tijd kost….. miljoenen. Als het geen miljarden zijn. En dat is prachtig, want als het bonussen, sorry, geld kost, bewegen we hemel en aarde om de waarheid boven tafel te krijgen. Whodunit is van levensbelang. Advocaten hebben de toga’s uitgehangen en de befjes gestreken. Die who gaat betalen.

Whodunit

Wie was nu die leverancier van met asbest vervuilde grondstof? Denk het tromgeroffel er even bij. Dat was een leverancier uit de Oekraïne. De naam van deze leverancier is onbekend, maar beste mensen, Oekraïne! Hoe James Bond wil je het hebben?

In de Oekraïne wordt witte asbest in grote hoeveelheden uit mijnen gehaald en verkocht aan buurlanden. Het is daar een behoorlijke inkomstenbron en niet kankerverwekkend. Pas op 26 juni van dit jaar heeft de lokale minister van Gezondheid aangekondigd dat asbest, inclusief witte asbest, in de ban gedaan zou worden. Al op 8 juli zette de Oekraïense regering alles weer on hold, omdat de pro-asbest lobby iets te sterk was.

Dat alles doet nu niet ter zake. Wat we weten is dat asbest in de Oekraïne de afgelopen jaren niet als probleem werd gezien. De theorie is dat die leverancier daarom nonchalant is omgegaan met het chrysotiel. Misschien heeft zij haar producten vervoerd in schepen waarin ook asbest werd vervoerd, opgeslagen in ruimten waar ook asbest werd opgeslagen. Who knows. En who cares. We weten whodunit, dus we weten who gaat betalen. Klaar dus.

Howdunit

Nou, nee. Ik ben fan van howdunits en whydunits. Die thriller mag van mij best nog wat verder uitgewerkt worden. Hoe kwam die asbest nou precies in het straalgrit? Hoe kan het dat Eurogrit dit niet zelf heeft ontdekt? Waarom wordt een product niet bij binnenkomst gecontroleerd op belangrijke mogelijke vervuilingen? Het lijkt me best handig om wat kwaliteitscontroles uit te voeren. Voor je het weet zit er asbest in het grit, fipronil in eieren, chroom VI in handschoenen en let op het olivinezand. Straks stralen we weer.

Lees ook mijn eerste blog over dit onderwerp: Gestraald

Meer weten?

Inspectie SZW – asbesthoudend straalgrit
Instituut Asbestslachtoffers
Eurogrit

Blader door de blogs: