Net voor de Kerst onthulde Zembla: Defensie verwijderde informatie over Chroom VI blootstelling uit personeelsdossiers. Het bericht werd overschreeuwd door kerstklokken, Christmas-songs en de top 2000. Hebben we een schandaal gemist?

Chroom VI

Chroom VI maakt coatings ijzersterk. Om die reden werd het toegepast op metaal dat veel te lijden heeft, zoals treinen, bruggen en ook de vliegtuigen van Defensie. De Chroom VI-verbindingen zijn zeer schadelijk voor de gezondheid. Blootstelling kan ernstige klachten aan onder andere de luchtwegen, maag en huid veroorzaken en kan zelfs leiden tot kanker.

Bij onderhoud aan de metalen voorwerpen en constructies wordt de verf verwijderd door het te stralen met straalgrit. Jawel, een oude bekende; zie ook Gestraald. Tijdens het stralen kunnen medewerkers blootgesteld worden aan de componenten in de oude verflagen en dus ook aan Chroom VI.

Kankerverwekkende stoffen register

De werkgever is verplicht een register bij te houden als medewerkers (mogelijk) blootgesteld zijn aan kankerverwekkende stoffen, zoals Chroom VI. Hierin staan onder andere de namen van de blootgestelde medewerkers en de hoogte van de blootstelling.

Waarom eigenlijk?

Het register kan voor drie dingen gebruikt worden:

1. Medewerkers kunnen hun oud werkgever aansprakelijk stellen als zij op termijn werkgerelateerde kanker krijgen.
2. Werkgevers kunnen aantonen of en in welke mate de werknemer is blootgesteld. Onterechte claims kunnen hiermee afgewenteld worden.
3. Het register is mogelijk ooit bruikbaar om verbanden te leggen tussen de hoogte van de blootstelling en het ontstaan van kanker (sprak de naïeve en hoopvolle wetenschapper in mij).

Het register van Defensie

Hoewel Defensie netjes het register vulde, is er klaarblijkelijk iets misgegaan bij een digitaliseringsslag. Een deel van het register is verdwenen. Mijn eerste gedachte was een cynische: dat ligt natuurlijk in hetzelfde laatje als de fotorolletjes. Maar dat is flauw en in dit geval volgens mij niet terecht. Veel bedrijven worstelen met het register.

40 jaar bewaren

Het register van kankerverwekkende stoffen moet tot minimaal 40 jaar na de blootstelling bewaard blijven. Daar zijn twee logische plekken voor:

1. In de medische dossiers van de Arbodienst;
2. In de personeelsdossiers van Personeelszaken.

De doorsnee Arbodienst blijkt niet sterk in administratie. Bovendien wisselen bedrijven veel van Arbodienst, waarbij dossiers niet of slecht worden overgedragen. De beste kans op een goede, langdurig bewaarde registratie van blootstelling heb je bij een interne Arbodienst. Arbo is geen corebusiness en daarom heeft slechts een handjevol grote bedrijven een dergelijke afdeling. Defensie bijvoorbeeld…

Personeelszaken zit ook niet te wachten op het register. Het past niet lekker in de standaard softwarepakketten, onder meer omdat de verschillende onderdelen van een personeelsdossier veel minder lang worden bewaard; maximaal zeven jaar na uitdiensttreding. En hoe regel je dan die resterende 33 jaar?

De wereld wijzigt

Het veranderende arbeidsveld maakt het er ook niet makkelijker op. Mensen wisselen, al dan niet vrijwillig, vaker van werkgever dan vroeger. Daarnaast wordt een groeiend deel van dit soort ‘vieze’ klusjes uitgevoerd door externen; zelfstandigen en uitzendkrachten uit binnen- en buitenland. Voor een werknemer is het op het moment dat hij kanker krijgt, vrijwel ondoenlijk om alle oud werkgevers aan te schrijven en te verzoeken om het register.

Samenvattend

Het register van kankerverwekkende stoffen is belangrijk, wettelijk verplicht, maar in de praktijk kansloos. Als één procent van de werkgevers dit voor alle (oud) personeelsleden op orde heeft, zal het veel zijn. Defensie is bij ongeveer negen mensen de mist in gegaan, maar is daarmee alsnog een van de beste jongetjes van de klas.

Mijn voorstel is simpel

Leg de verplichting tot registeren bij werkgevers én opdrachtgevers. En leg de verplichting tot het bijhouden van het register bij de overheid. Maak een centraal register waarin blootstelling op Burger Service Nummer-niveau wordt vastgelegd. Een soort Mijnblootstelling.nl, zoals we dat voor de oudedag allang geregeld hebben in Mijnpensioen.nl. Wat zou het trouwens mooi zijn als je bij een scheiding niet alleen de helft van je pensioen, maar ook de helft van je blootstelling kwijt zou zijn. Weer flauw. Maar mijn voorstel is serieus: Mijnblootstelling.nl.

Moeten we nog wel even een goede automatiseerder vinden voor dit klusje. Maar dat moet voor de overheid geen probleem zijn, toch?

Meer weten?

• Artikel Zembla
• RIVM factsheet Chroom VI
• Arbobesluit hoofdstuk 4 gevaarlijke stoffen (artikel 4.10c, 4.13 en 4.15)
• Zelfinspectie Gevaarlijke stoffen: wat registreer ik (iSZW)

Photocredit: iStock – Myhrcat

Blader door de blogs: