Op het spoor wachtte een dummy op de botsing met de naderende tram. Zou dit goed gaan?

Vlak voor de impact ontvouwde zich een luchtbed op de neus van de tram. Deze uitwendige airbag schoof de dummy voorzichtig aan de kant. Opgelucht haalde ik adem en vroeg me af waarom ik emoties voel voor een pop.

Levensecht

Het maken van een crashtest dummy is ingewikkeld. Lengte, gewicht en zwaartepunt moeten goed zijn. In 2022 ontving Magnus Gens een Ig Nobel Prijs voor zijn onderzoek dat nodig was om een rubberen dummy te maken die net zo’n indruk achterlaat op een Saab of Volvo als een eland. Hij bestudeerde de bewegingen van het dier, maar ook een lijk van een eland, pas aangereden en nog warm. De Ig Nobel prijs gaat naar ogenschijnlijk onzinnige onderzoeken. Dit is niet onzinnig! Dit is levensreddend.

Ter beschikking aan de wetenschap

Dat warme lijk doet me denken aan een Frans schandaal uit 2022. Lijken die ter beschikking gesteld waren aan de wetenschap werden gebruikt voor crashtesten. Officieel hadden mensen hier bij leven toestemming voor gegeven, maar ik denk dat ze daarbij ander onderzoek in gedachten hadden.

In 2019 kwam al eerder een schandaal aan het licht. Chinese wetenschappers bonden biggetjes vast in kinderstoelen en lieten hen crashen. De wetenschappers snapten de verontwaardiging niet: ze hadden toch toestemming van de medisch-ethische commissie?

Grenswaarden

Ik krijg buikpijn van crashtests met levende biggetjes, met lijken of met poppen. Hoe zou dat komen? Omdat het effect zo zichtbaar is? Je kunt je zo goed voorstellen dat jij daar zou zitten. Je voelt de klap bijna. Ik krijg trouwens ook buikpijn bij plaatjes van dieren die gebruikt worden voor onderzoek naar ziekten, medicijnen en voeding. Helaas gebruiken we ook in ons vakgebied dieren om vragen te beantwoorden. Wat voor gezondheidsschade kan een gevaarlijke stof veroorzaken? Bij welke dosis? Is er een veilige grens?

Gelukkig zijn er mooie innovaties waardoor we steeds minder dieren nodig hebben. Computermodellen, celkweken, organen of orgaansystemen op chip. Maar de samenhang tussen alle organen en weefsels kan helaas alleen nog in complete systemen getest worden: bij een dier. Of bij een mens.

Ook de mens

In 2018 kwam Volkswagen in het nieuws door een proef waarbij gezonde mensen uitlaatgassen inademden om te onderzoeken welke gezondheidsklachten ze kregen. Weer een schandaal, hoewel het in mijn ogen beter is dan proeven met dieren die hiervoor geen toestemming hebben gegeven.

Maar de mens geeft ook niet altijd toestemming. Soms doen we per ongeluk proeven met mensen. Dan blijkt dat een werknemer klachten krijgt bij een bepaald proces, op een bepaalde afdeling, of alleen op werkdagen. Of we komen erachter dat groepen werknemers in een bepaalde fabriek veel vaker ziek worden dan niet-werknemers.
Dit soort casussen en epidemiologische studies geven alleen informatie als we een stof daadwerkelijk gebruiken. In feite zetten we mensen voor de tram en wachten af wat er gebeurt.
Een crashtest met levende dummies.

Media:

Stoffelijke overschotten gebruikt voor crashtests met auto’s in Frankrijk | Auto | AD.nl

Past Ig Winners (improbable.com)

Crashtests met levende biggen leiden tot woede bij dierenbeschermers | Auto | AD.nl

‘Ook menselijke proeven met uitlaatgassen’ (nos.nl)

Meer weten:

Moose crash test dummy : master’s thesis (diva-portal.org)

Tamara Onos: Mensproeven

Zo doende 2019 jaaroverzicht dierproeven en proefdieren | Inspectieresultaat | NVWA

Living doll

Blader door de blogs: