Het uurloon van platformmedewerkers op Schiphol is 10,31 euro. Dat is net iets boven het minimumloon. Moet ik daar als arboprofessional iets mee?

Het is geen nieuws dat zwaar en ongezond werk vaak ook nog laag betaalt. Dat lijkt misschien een onderwerp voor de directie, HR, OR en vakbonden, maar ook voor ons arboprofessionals is lage betaling iets om rekening mee te houden.

Nederland kent ongeveer 220.000 werkende armen. Mensen met een baan die amper rond kunnen komen. Bekend is dat geldzorgen een bron zijn voor chronische stress en samenhangen met slapeloosheid en depressie. Mensen met chronische geldzorgen leven zelfs korter.

De psycho sociale arbeidsbelasting van mensen wordt bepaald door werkfactoren, maar ook persoonlijke factoren spelen mee. Hoe meer geldzorgen, hoe lager de belastbaarheid als het gaat om werkdruk en werkstress. Voer voor de arbeids- & organisatiedeskundige.

Daarnaast maak je sneller fouten als je slecht slaapt of als je andere dingen aan je hoofd hebt. In dat opzicht kun je stellen dat lage lonen de kans op ongevallen vergroot. Relevant voor de veiligheidskundigen.

Er is nog iets waar lage lonen toe kunnen leiden. Een effect waardoor dit onderwerp ook relevant wordt voor de ergonomen en arbeidshygiënisten: Mensen gaan meer werken.
Een journalist van de Volkskrant ging een maand undercover als platformmedewerker en noemde in zijn artikel drie collega’s die door het nul-urencontract en het lage loon meerdere banen hadden. Eén persoon had zelfs twee volledige banen bij verschillende bagage-afhandelaars. 16 uur per dag werken! Dan bestaat het leven uit niet veel meer dan werken en slapen.

Wat moet de arbeidshygiënist daarmee? In onderzoeken die gedaan zijn naar de blootstelling aan uitlaatgassen op de platforms blijkt dat de concentraties om en nabij de wettelijke grenswaarde liggen. Geen probleem dus, zegt Schiphol. Voor kankerverwekkende stoffen zoals uitlaatgassen ligt het verhaal iets genuanceerder (streven naar zo laag mogelijk onder de grenswaarde), maar die discussie laten we nu even links liggen. Wat ik wil aangeven is dat die grenswaarde uitgaat van een blootstelling van 8 uur per dag, 40 uur per week, een werkleven lang. Met het hierboven genoemde exces van 16 uur per dag zou je die grenswaarde op zijn minst moeten halveren (10 µg/m³ voor 8 uur, 5 µg/m³ voor 16 uur).

Ook voor fysieke belasting is dit relevant. Met een werkdag van acht uur is het al behoorlijk pittig om op je knieën in het lage vliegtuigruim zware objecten naar buiten te sleuren. Bij meerdere banen is niet alleen de lichamelijke belasting hoger, de hersteltijd is ook veel korter dan gewenst.

Dit is best een lastig onderwerp. De individuele werkgevers houden zich (net aan) aan de normen voor gevaarlijke stoffen, fysieke belasting en de eisen uit de arbeidstijdenwet, maar per persoon zijn er grove overschrijdingen. De vraag is of je dat (één van de) werkgever(s) mag aanrekenen?

Waarschijnlijk moeten we dit probleem als maatschappij aanpakken. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat mensen met een baan van 8 uur per dag fatsoenlijk rond kunnen komen. En zolang dat niet zo is, zullen we als arboprofessionals oog moeten hebben voor de effecten van laagbetaald werk.

Media:
Jeroen van Bergeijk ging undercover als koffergooier op Schiphol (volkskrant.nl)
Chaos op Schiphol door KLM-staking: reizigers opgeroepen niet meer te komen | NOS
ziek van schiphol – Zembla – BNNVARA

Photocredit: Photo by Marek Studzinski | Unsplash

Deze column werd eerder gepubliceerd in het Vakblad Arbo.

Blader door de blogs: